Độ sâu màu 8 bit hoặc 10 bit, 12 bit,... là gì ? Điều này ảnh hưởng gì đến khả năng hiển thị của màn hình laptop ?

Giới thiệu

Chúng ta thường quan tâm tới độ phân giải của màn hình, tần số quét màn hình, thông số màu sắc như phần trăm sRGB, NTSC, ... mà lại quên rằng còn có một chi tiết quan trọng góp phần trong việc hiển thị màu sắc, đó chính là độ sâu màu.

Hôm nay mình sẽ cùng các bạn tìm hiểu khái niệm độ sâu màu, 8 bit màu và 10 bit màu xem nó thực sự là gì, cấu tạo ra sao, khả năng ảnh hưởng tới màu sắc hiển thị như thế nào nhé.

Độ sâu màu

Đây là một tính năng thường bị bỏ qua của màn hình. Một panel 8 bit có thể tái tạo 16,7 triệu màu, đây là tiêu chuẩn trong các màn hình hiện nay. Một panel 10 bit có thể hiển thị 10,7 tỷ màu, tức là gấp rất nhiều lần so với panel 8 bit. Hình ảnh của panel 10 bit lúc này trông đẹp hơn và dải màu chuẩn hơn. Các sản phẩm màn hình có panel 10 bit như vậy tốt cho những chuyên gia đồ họa, người tạo nội dung nhưng tất nhiên nó đắt hơn so với các màn hình sử dụng loại panel 8 bit. Ngoài ra panel 10bit cũng cho phép tính năng HDR với chất lượng tốt.

Độ sâu màu sắc (color depth) hay còn biết đến là độ sâu bit (bit depth), được định nghĩa đơn giản là số lượng bit được sử dụng để biểu thị màu của mỗi pixel. Mỗi một pixel trên màn hình đều được cấu tạo từ 3 điểm màu gồm: Đỏ – Xanh lá – Xanh dương.

Tất cả những màu sắc mà bạn có thể nhìn thấy trên màn hình đều là do những điểm màu này phối hợp với nhau mà tạo thành. Vì thế nên việc màn hình có thể tạo ra bao nhiêu màu sẽ phụ thuộc vào việc những điểm ảnh này có bao nhiêu sắc độ sáng tối khác nhau.

Đâu là sự khác biệt giữa màn hình 8 bit và 10 bit ?

Về khả năng hiển thị màu thì một màn hình 8 bit có thể tái tạo 16,7 triệu màu, đây là tiêu chuẩn trong các màn hình laptop hiện nay.

Trong khi đó, một màn hình 10 bit có thể hiển thị ~1,07 tỷ màu, tức là gấp rất nhiều lần so với màn hình 8 bit. Màn hình 10 bit này thì các dòng laptop hiện tại gần như chưa có. Riêng Apple năm ngoái đã chính thức công bố màn hình 10 bit màu trên Macbook Pro 16 inch và Macbook Pro 14 inch (thực tế nhiều dòng Macbook trước đó đã có 10 bit màu nhưng Apple chưa hề công bố). Màn hình 10 bit màu đem lại chất lượng hiện thị gần như vô đối cho Macbook, ngay cả khi chúng ta mang những dòng máy Windows đắt tiền nhất để so sánh. Nghe hơi buồn! Chỉ đến khi sự kiện CES 2022 diễn ra thì ROG mới cho ra mắt mẫu laptop ROG Zephyrus Duo 16 có màn hình với độ sâu màu 10 bit và độ sáng 1100 nits. Trước đó thì chúng ta chỉ gặp con số 10 bit trên các dòng màn hình cho máy tính để bàn cao cấp, với nhu cầu công việc đồ họa dựng phim, ...Vì vậy, đó là thông tin màu sắc sẽ nhiều gấp 64 lần so với hệ 8 bit. Về phần cứng, điều này yêu cầu mỗi pixel của màn hình phải điều chỉnh độ sáng của màn hình với độ chính xác gấp 64 lần trước đó.

Phần lớn nội dung Ultra HD 4K và 8K được tạo ra ở độ sâu màu 10 bit trở lên. Điều đó có nghĩa là màn hình 8 bit sẽ không thể hiển thị nội dung như ý định của người tạo nội dung. Một màn hình 8 bit nhận nội dung 10 bit trở lên phải “nghiền nát” các chi tiết và sự chuyển màu để làm cho chúng vừa vặn.

Một ví dụ cơ bản minh họa bên dưới. Khi hình ảnh ở dạng 10 bit thì màu sắc chân thực, rõ nét. Nhưng khi chuyển về dạng 8 bit vì màu sắc không thể hiển thị được hết nên xuất hiện tình trạng gợn sóng, dẫn đến hình ảnh trông không còn sắc nét nữa.

Độ sâu màu có ảnh hưởng nhiều với người dùng cơ bản không ?

Đối với người dùng đa nhiệm nói chung và dân thiết kế đồ họa nói riêng thì màn hình có độ sâu màu lớn sẽ cho khả năng mô phỏng màu sắc sát với thực tế hơn, mang đến nhiều lợi thế cho họ. Màn hình có nhiều chi tiết màu hơn đương nhiên sẽ cho khả năng hiển thị màu sắc chuẩn hơn hẳn với 8 bit phổ thông.

Chuyển màu cũng mượt mà và thực tế hơn. Dưới đây là so sánh 1 - 1 của hai độ sâu màu nhé.

Tuy nhiên, với người dùng phổ thông như chúng ta thì chỉ sử dụng cho mục đích giải trí, đọc báo, lướt Facebook,... thì độ sâu màu cũng có ảnh hưởng nhẹ một phần nào đó, nhất là với những người thích cái đẹp và hay chụp hình sống ảo phải không nào. Nhưng nếu bạn không quá khắt khe về mặt hình ảnh thì điều này có thể chấp nhận được.

Đối với những người tò mò, mắt người có thể nhận ra khoảng 10 triệu màu sắc. Thật không may, điều này có nghĩa là chúng ta không thể tận hưởng trọn vẹn niềm vinh quang thực sự của hình ảnh hoặc video 10-bit.

Kết luận

Tổng quan về độ sâu màu cũng như 8 bit, 10 bit màu đã xong. Các bạn đã trải nghịem màn hình 10 bit trở lên bao giờ chưa, chúng có thực sự mang lại trải nghiệm tốt hơn so với các màn hình cơ bản không ? Hãy comment cho mình biết nhé. Nếu có bất kì thắc mắc, đóng góp hay phản hồi về nội dung các bạn vui lòng bình luận phía dưới. Mình sẽ phản hồi trong thời gian sớm nhất.

Để có thể nhận được những hướng dẫn cũng như thủ thuật hay về máy tính trong tương lai thì các bạn nhớ theo dõi website LaptopTCC, fanpage LaptopTCC cũng như kênh Youtube của mình nhé. Chúc các bạn nhiều sức khoẻ và hẹn gặp lại các bạn ở những bài viết tiếp theo!